De rol van AI bij toekomstige pandemieën

In een wereld die nog steeds de gevolgen van COVID-19 verwerkt, rijst de vraag: hoe kunnen we ons beter voorbereiden op de volgende pandemie? Experts waarschuwen dat een nieuwe wereldwijde gezondheidscrisis, liefkozend 'Ziekte X' genoemd, waarschijnlijk onvermijdelijk is. Met een geschatte kans van 25% op een uitbraak vergelijkbaar met COVID-19 in het komende decennium, kijken wetenschappers en beleidsmakers naar kunstmatige intelligentie (AI) als een potentieel hulpmiddel in de strijd tegen toekomstige bedreigingen voor de volksgezondheid.

Vroegtijdige waarschuwingssystemen: de digitale waakhond

Een fascinerend initiatief komt van onderzoekers in Californië. Zij ontwikkelen een AI-gestuurd systeem dat sociale media uitpluist op zoek naar vroege signalen van een opkomende pandemie. Dit project, onderdeel van een groter onderzoeksprogramma gefinancierd door de National Science Foundation, bouwt voort op een indrukwekkende database van 2,3 miljard tweets.

Professor Chen Li, de drijvende kracht achter dit project, legt uit: "We hebben een slim systeem ontwikkeld dat belangrijke berichten kan herkennen en categoriseren. Deze berichten kunnen wijzen op een naderende epidemie." Het doel is om volksgezondheidsinstanties en ziekenhuizen te ondersteunen bij het vroegtijdig opsporen van gezondheidsrisico's en het evalueren van beleidsmaatregelen.

Voorspellen van virusvarianten: een stap voor op het virus

Een ander baanbrekend AI-instrument is EVEScape, ontwikkeld door topinstituten als Harvard Medical School en de University of Oxford. Dit systeem voorspelt mogelijke nieuwe varianten van het coronavirus en heeft zijn waarde al bewezen bij andere virussen zoals HIV en griep.

Nikki Thadani, betrokken bij de ontwikkeling van EVEScape, benadrukt de unieke kracht van hun aanpak: "We kunnen al in een vroeg stadium van een pandemie waardevolle inzichten bieden. Dit is cruciaal voor vaccinproducenten en onderzoekers die op zoek zijn naar effectieve behandelingen."

AI in de farmaceutische industrie: versnelde ontdekkingen

De farmaceutische gigant AstraZeneca zet AI in om het proces van antilichaamontdekking te versnellen. Jim Wetherall, vice-president datawetenschap en AI R&D bij AstraZeneca, licht toe: "Met behulp van AI kunnen we het screenen van antilichamen terugbrengen van maanden naar dagen. Dit is essentieel in de strijd tegen snel muterende virussen."

De menselijke factor: onmisbaar in de AI-vergelijking

Ondanks het enthousiasme over AI-toepassingen, benadrukken experts het belang van de menselijke factor. Dr. In-Kyu Yoon van de Coalition for Epidemic Preparedness Innovations (CEPI) stelt: "AI is een krachtig hulpmiddel, maar het blijft afhankelijk van de kwaliteit van de ingevoerde gegevens. Het is aan mensen om te bepalen hoe we AI het beste kunnen inzetten."

Dr. Philip AbdelMalik van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) voegt hieraan toe: "AI kan waardevolle inzichten bieden, maar we moeten waakzaam blijven voor ethische kwesties en zorgen voor een eerlijke vertegenwoordiging in de data die we gebruiken."

Vooruitblik: beter voorbereid, maar nog een lange weg te gaan

Hoewel experts erkennen dat we beter voorbereid zijn op toekomstige pandemieën, mede dankzij AI-ontwikkelingen, benadrukken ze dat er nog veel werk te doen is. Nikki Thadani merkt op: "We hebben grote stappen gezet, maar er is nog veel ruimte voor verbetering in zowel de fundamentele biologie als de bredere volksgezondheid."

Dr. AbdelMalik sluit af met een belangrijke observatie: "Technologie is niet onze grootste uitdaging. Het opbouwen van vertrouwen en het verbeteren van informatiedeling tussen landen en organisaties is minstens zo cruciaal in onze voorbereiding op toekomstige gezondheidscrisissen."

In de strijd tegen 'Ziekte X' en andere toekomstige pandemieën blijkt AI een veelbelovend wapen. Maar het echte succes zal afhangen van hoe we deze technologie combineren met menselijke expertise, internationale samenwerking en een stevige dosis vertrouwen.